Spring naar inhoud

ZIJN SUPERFOODS NODIG?

Het voedingscentrum, de think-tank van Nederland op voedingsgebied stelt dat superfoods niet nodig zijn voor een goede gezondheid. Het is een hype die ontstaan is uit de angst om ziek te worden. Het is de magische en vaak dure pil die veel mensen zoeken om hun levensstijl niet te veel te hoeven aanpassen.
Echter, met wat eenvoudige aanpassingen in onze voeding, meer groente en fruit en zo, kunnen we gezond boodschappen doen in de supermarkt.
Maar is dat wel zo?

Wat het voedingscentrum niet zegt is dat grote delen van de bevolking een tekort aan B-12, vit-D en omega-3 vetzuren hebben. Sommige artsen spreken van een epidemie.
Dat zijn tekorten die niet zomaar zijn op te lossen met wat aanpassingen in onze keuze in de supermarkt. Ook vertellen ze er niet bij dat die eventuele gezondheid dan ook deels te danken zal zijn aan de jodium die we toevoegen aan het zout. En dat zwangere vrouwen wel foliumzuur moeten slikken, iets wat allebei vroeger in voldoende mate in de groenten zat. Er zijn mensen met ijzer-tekorten (bloedarmoede) en zink-tekorten en eigenlijk hebben we ook een fluor tekort want dat moeten we in onze tandpasta doen om gezonde tanden en kiezen te houden. Ook zeggen ze er niet bij dat we met een ‘gezonde’ voedselkeuze veel te veel zout binnen krijgen en dat we dus met de huidige voeding eigenlijk niet gezond kunnen zijn.

Even terug naar de huidige situatie. We hebben het over gezondheid maar zijn we niet zieker en corpulenter dan ooit ?

Steeds meer mensen zien die realiteit, dat we eigenlijk tamelijk ziek zijn en zoeken oplossingen Ze voegen vitaminen en mineralen aan het eten toe. De supplementenmarkt is big bisnis geworden. We slikken visolie en vitamine -D. Is dat de oplossing? Astronautenvoedsel? Of zouden superfoods wel eens de oplossing kunnen zijn?

Wat is dat eigenlijk superfood? Vroeger was alle voeding superfood. De planten en vruchten zaten barstensvol met mineralen, vitaminen, fyto-chemicaliën en nog veel meer moois. De dieren waar we op joegen waren wild en gezond, hadden de juiste vetten en schone levers.
Maar door selectie, gedwongen kruisingen, genetisch geknutsel en veel, heel veel bewerking door de voedingsindustrie is er een geleidelijke voedsel ‘veredelíng’ tot stand gekomen die in veel opzichten een verarming is. Het eten dat we tegenwoordig eten bestaat voor 95% en voor sommigen zelfs 100% uit voeding die een paar duizend jaar geleden niet bestond. Die voeding noemen we nu ‘wilde planten’.

Gaan we nog verder terug in de tijd dan laat archeologisch onderzoek zien dat we ver onder het niveau van gezondheid leven dat van nature voor ons bedoeld is. Ze laat zien dat de oermens, die duidelijk geen fabrieksvoedsel at maar ‘wilde planten’, veel gezonder was dan de huidige mens. Hij had geen gaatjes in de tanden, een atletisch postuur en geen enkele welvaartsziekte. Het ging mis toen de mens de landbouw en veeteelt ging beoefenen zo’n 10.000 jaar geleden.

Wat is dan eigenlijk een goede gezondheid? Het beeld van het voedingscentrum komt neer op het niveau van nog net geen welvaartsziektes ontwikkelen. Dan zijn superfoods inderdaad niet nodig. Met wat gezonde aanpassingen zoals wat meer groente en fruit, wat meer mineralen (zeewier), en natuurlijk het beperken van onze industriële koek, snoep en zoete dranken kun je met veel minder geld veel meer resultaat boeken dan met dure supplementen en dure modieuze voeding en zul je niet gauw ziek worden. Maar robuuste gezondheid is wat anders.

En een robuuste gezondheid hebben we hard nodig omdat we leven in een tijd dat we met veel meer gezondheidsdreigingen te doen hebben dan alleen maar welvaartsziektes.

We hebben steeds meer vervuiling zoals landbouwgif, hormonen en antibiotica in het voedsel. Milieugiffen (Lekkerkerk, asbest). Dioxine uit verbrandingsovens. Gevaarlijke moleculen die ontstaan door verhitting van eten (acrylamide, furan, PAK’s, AGE’s). Er zijn uitlaatgassen (smog), verfoplossers, giftige stoffen in deodorants, parfums en shampoos. Veel mensen hebben kwik (amalgaam) in hun mond dat geleidelijk vrijkomt.

We hebben tegenwoordig ook met nieuwe virussen te maken zoals SARS en de vogelgriep. Er zijn nieuwe varianten van bacteriën die resistent zijn geworden tegen antibiotica zoals de ziekenhuisbacterie (MRSA). We hebben te maken met oprukkende parasieten: malaria en de ziekte van Lyme.

Oh en ik zou haast de meest moderne vervuiling vergeten: stralingsvervuiling. Niet alleen gsm en wifi-straling maar ook Fukushima.

Al deze uitdagingen vragen om een heel sterk immuunsysteem, eigenlijk een sterkere gezondheid dan van nature voor onze soort bedoeld is.

De vraag is hoe we dat moeten verwezenlijken.

Als je dat gaat onderzoeken dan stuit je op allerlei problemen. Allerlei, vooral recent, onderzoek laat zien dat de mineralenrijkdom van groente de laatste 50 jaar is afgenomen. De groente haalt zijn voeding steeds minder uit de mineralen-arme grond en steeds meer uit kunstmest. Moderne groente is een slappeling vergeleken met zijn wilde voorouders. Heeft nauwelijks verdedigingsstoffen over die vaak waardevol voedsel zijn. En vandaar ook de behoefte aan bestrijdingsmiddelen.

Een ander probleem is dat zowat alle voedsel dat we eten honderden zo niet duizenden jaren geselecteerd is op snelle groei, hoge opbrengst, makkelijk eetbaar (geen bitter dus), lekker zoet, goed bewaarbaar, enz. Dat betekent

onvermijdelijk dat er minder mineralen in zitten. De plant neemt ze niet meer op of heeft geen tijd ze meer op te nemen. Neem de witlof waar het bittere recent uitgeselecteerd is of de rijst in Indonesië die nu 3 keer per jaar geoogst wordt in plaats van de jaarlijkse cyclus van vroeger.

Ook de keuze in voeding is veel kleiner geworden dan die van natuurvolkeren zoals jagers/verzamelaars. Ook recent nog, een paar honderd jaar geleden werd in Europa veel uit de (grote !) tuin gehaald of uit het veld of het bos in de buurt. De meeste stadsbewoners nu moeten het doen met de keus in de supermarkt. Of, als ze geluk hebben, met het moestuintje op een paar kilometer rijden.

Als je vlees eet dan heb je weer een ander probleem. Het huidige vlees heeft niet meer de natuurlijke omega-3 vetten tenzij de dieren vrij gras en onkruid kunnen eten. En ook hier zijn die dieren weer geselecteerd op veel vlees, veel vet en vooral op ‘malsheid’. En we kennen allemaal de verhalen van de hormonen die ze te eten krijgen zodat ze snel groeien, de antibiotica die ze veel te veel slikken en dat hun vet en lever verzamelplaatsen zijn voor alle giffen uit de omgeving.

Je kunt dan wel een gezonde leefstijl hebben, goed eten, veel bewegen, op tijd rusten (dus niet voor het scherm), weinig stress en zo maar al deze problemen maken het lastig of beter gezegd onmogelijk om uit de dagelijkse voeding te halen wat je nodig hebt voor een gezondheid die wat verder gaat dan de huidige ‘gezond etende’ mens.

Dus zoek je voeding die nog wel de mineralenrijkdom heeft zoals evolutionair voor ons bedoeld dan kom je toch uit bij de superfoods. Voeding, barstensvol met de juiste mineralen en vitaminen, goede eiwitten, vetten en koolhydraten die we zo hard nodig hebben.

Er zijn echter ook binnen de superfoods allerlei keuzes mogelijk. Rauwe groene bladeren, vooral de wat minder doorgekweekte diepgroene varianten zoals spinazie en boerenkool zijn superfoods. Ook kruiden als basilicum, koriander en peterselie zijn super rijk aan voedingsstoffen en kunnen in veel grotere hoeveelheden gegeten worden dan nu normaal is. Ook olijven, avocado’s en zeewier zijn allemaal superfoods. En ook een rauw, biologisch ei hoort erbij. Niet lekker? Meng het met wat biologische onverhitte honing en wat pollen, beide superfoods. En, super Hollands: een (rauwe) maatjesharing.

Ook geweldig: de kiemen (gekiemde zaden en bonen) die vele keren meer voedingsstoffen bevatten dan de gemiddelde groente.

Al deze superfoods zijn helemaal niet zo duur en veel ervan zijn in de supermarkt te vinden. Hoewel ikzelf de voorkeur geef aan de biologische winkel. Het hoeft echt niet gojibes, aloe vera of maca te zijn; laat staan alle dure repen en snacks die ervan gemaakt worden.
Er zijn zelfs boeken en cursussen om je voeding zelf uit de omgeving te halen. Paardebloem en brandnetel en nog vele andere wilde planten zijn prima te eten en geweldig voedsel.

Je kunt natuurlijk nog een stukje verder gaan en superfood gebruiken om te ontgiften. Dat is geen gek idee gezien alle giffen die we in ons lijf hebben.

In dat geval komen Chlorella, spirulina en bepaalde kruiden in beeld die geweldige ontgifters zijn van zware metalen en door hun hoge jodiumgehalte beschermen tegen straling. Ook hier hoeft het niet duur te zijn. Je kunt met fijne klei (te koop in natuurvoedingswinkels) ook een hoop ontgiften.

Het meest geavanceerde op dit moment is een extra sterk immuunsysteem kweken om het hoofd te bieden aan allerlei nieuwe infectieziekten. Dan kun je bepaalde paddenstoelen als Reishi, Shaga en shiitake eten of wortels als ginseng of Ho Shu Wu. Ook daar valt veel voor te zeggen.

En is het niet lekker of vind je het moeilijk om om te schakelen dan kun je altijd de blender te voorschijn toveren en de groene bladeren en de kiemen samen met heerlijke vruchten mengen tot een heerlijke smoothie. Ook sappen uit een slow-juicer kunnen je op het juiste spoor zetten.

Heb je problemen met je spijsvertering dan kun je gefermenteerde groenten zoals zuurkool, kimchi of kefir maken of kopen. Ideaal om je bacteriënhuishouding weer op het goede spoor te krijgen.

Kortom het ligt er maar aan op welk niveau van gezondheid je wilt leven welke keuzes in voeding je maakt maar de houding van het voedingscentrum is op zijn minst gezegd erg beperkt. Iedereen zou eigenlijk weer superfoods moeten gaan eten. We leven in een tijdperk dat we zoveel keus in voedsel hebben dat dat voor iedere (westerse) beurs weggelegd is.

En wellicht, als we dat allemaal gaan doen, worden niet alleen wij maar wordt ook de aarde daardoor een stuk gezonder.

Geef een reactie

Het e-mailadres wordt niet gepubliceerd. Vereiste velden zijn gemarkeerd met *