Op mijn zoektocht om de wereld om me heen te begrijpen kwam ik vaak 'in botsing' met de economie oftewel de wereld van het geld. Het was me al jong duidelijk dat ik allerlei dingen niet begreep en vooral dat er dingen niet klopten. De een verdiende bakken met geld en de ander die er harder voor werkte kreeg een minimumloon (als 'ie dat al kreeg). Banken en telefoonmaatschappijen digitaliseerden, ontsloegen duizenden mensen en toch ging hun prijs niet omlaag, eerder omhoog. Vroeger kon een mens met zijn loon een gezin onderhouden; nu is dat haast onmogelijk terwijl we meer welvaart zouden hebben.
Wilde je er toch iets van begrijpen dan kwam je terecht in een wereld van 'schaarste', van aandelen en beurzen, opties, derivaten, inflatie en deflatie, geldschepping, rente en zelfs negatieve rente. Bovendien had geld in de alternatieve wereld waar ik rondliep, een kwade reuk: hebzucht, misbruik, verdienen over de ruggen van anderen en zo, dus daar trek je ook nog eens je neus voor op.
Wat ik wel begreep was dat mensen welk economisch systeem dan ook, van communisme tot kapitalisme, met hun hebzucht verzieken. Ik hield me daarom bewust verre van alles wat met 'veel geld verdienen' te maken had. Ik nam me vaak voor om als ik ooit veel tijd zou hebben, me in de economie te verdiepen zodat ik kon zien waar het structureel fout ging.
Na het zien van Money Revealed hoeft dat niet meer. Uit de interviews is duidelijk geworden dat we structureel belazerd worden door de rijken. Bovendien worden we, dom als we al zijn, ook nog eens dom gehouden. Op financieel gebied zijn we zowat allemaal ongeletterd en geloven we in sprookjes. Op school horen we niets over geld waar je in de praktijk iets aan hebt (daarover later meer) En als we er al iets van begrijpen en aan willen doen dan hebben we die vrijheid niet omdat al de oneerlijkheid in wetten is vastgelegd. Het blijkt zelfs veel erger dan ik dacht met geheime afspraken tussen bankiers en politici en structurele beroving. Net overigens, zoals met zoveel 'rabbit holes' waar ik in mijn leven in ben gedoken. Wat hebben we een hoop roze brillen op.
Waarom dit op financieel gebied erg is? Zoals iemand het zegt:
“Als je mensen van geld berooft dan beroof je ze van tijd, tijd die ze dan niet kunnen besteden aan hun familie en vrienden. Want waarom werk je uiteindelijk? Om gelukkig te zijn met de mensen om je heen.”
Oké, hoe worden we beroofd?
--- We worden geleerd te sparen voor later. Maar door geldontwaarding geef je daarmee gewoon geld weg aan de bankiers. Die krijgen jouw geld als het nog X waard is en geven het je terug als het 'X min inflatie' waard is. Die inflatie lijkt weinig maar tel je dat over jaren en jaren door, bijvoorbeeld dertig jaar, de duur van een hypothecaire lening, dan kom je gauw op een halvering tijdens je leven.
--- We worden geleerd 'een goeie baan' te krijgen. Maar hoe beter de baan hoe meer belasting je betaalt. Gemiddeld betalen we in Nederland 40% (!) belasting over ons inkomen. Maar een aantal geïnterviewden experts hebben het over verborgen belastingen die in de prijzen van dingen zitten (zoals het productieproces) en dat niemand weet hoeveel we echt aan belasting betalen. Sommigen hebben het over 'misschien wel tot 70%'. Iets wat klopt met wat ik een keer zelf uitrekende aan de hand van een filmpje op YouTube waar juist die verborgen belastingen uitgelegd werden.
--- We worden geleerd 'geen schulden te maken' maar de rijken gebruiken leningen, schuld dus, om geld te verdienen. Want als je schuld hebt dan krijg je belastingaftrek en als je dat goed speelt betaal je zelfs helemaal geen belasting. Ze laten anderen de rente over die leningen betalen via huur bijvoorbeeld. Trump bijvoorbeeld wil zijn belastingen niet openbaar maken omdat hij ze nooit betaald heeft. Hij zit in vastgoed!
--- De meeste mensen die je er naar vraagt denken nog altijd dat geld gedekt wordt door goud. Maar dat is sinds 1971 (Nixon) al niet meer zo. Het gevolg is dat banken/regeringen onbeperkt geld kunnen bijdrukken wat de meeste regeringen (en ook de Europese bank) dan ook volop doen. De VS zijn er ondertussen om berucht. Daar gaat het om triljoenen (!) dollars. 'Berucht' omdat dat geld niet de bevolking ten goede komt maar de 1% rijken die daardoor stinkend rijk worden. Als wij geld bijdrukken (valsemunterij heet dat dan) dan gaan we achter de tralies.
--- Mensen denken dat al het geld in een bank van spaarders komt. Maar dat geldt maar voor een paar procent. 90% of meer van het 'geld' waar een bank mee werkt komt niet van spaarders maar is schuld. Hè, schuld van wie?
De schuldeconomie
Daarmee komen we op waar het geld vandaan komt. Bijna al het geld komt van schuld. Mensen denken dat 'de regering' beslist hoeveel geld er in omloop komt. Fout. Dat doen de 'leners' zoals hypotheeknemers. Geld wordt bijna geheel uit schuld gemaakt. Als je naar een bank gaat voor een lening (huis, auto) dan schept de bank geld uit het niets. Er komen getallen te staan op papier en de bank 'beschikt' nu opeens over dat geld. En omdat de bank daar nu 'recht op heeft' (jouw huis of auto of inkomen staat immers garant) mag de bank daarmee gaan handelen op de geldmarkt. En het mooiste van het verhaal is dat jij rente gaat betalen aan de bank over geld wat er helemaal niet was.
Er zijn meer voorbeelden te geven maar dit is al heel wat om te verteren.
Waarom weet 95% van de mensen dit niet
Omdat we in een schoolsysteem zijn terecht gekomen waar alleen maar theorie wordt onderwezen. De mensen die economie onderwijzen hebben nooit zelf een bedrijf gehad. Er zijn mensen die dit zien en daarom zijn er, vooral in de VS, allerlei nieuwe schooltypen, zoals de Acton Academy, aan het opkomen waar kinderen al heel jong (vanaf 9 jaar) binnen de school een bedrijfje opzetten en daarvan leren. Volgens veel geïnterviewden is dat de toekomst. Een aantal van hen schoolt hun kinderen zelfs thuis (homeschooling) uit ontevredenheid met het onderwijs bij hen in de buurt. Ook in Nederland gebeurt dat (beperkt) ook omdat we een 'onderwijsplicht' hebben en geen 'schoolplicht'.
Praktijk combineren met leren. Zoals iemand zei: “Je gaat 10 tot 100 keer zoveel verdienen als je het geld voor je universitaire opleiding besteedt aan praktijk opleiding.
Een tweede reden dat we zo weinig weten is omdat we in een hokjes-maatschappij leven. Ik wordt brandweerman en jij wordt dokter. Ik kan dit en jij kunt/mag dat niet. Ga je buiten het hokje dan is er angst voor fouten, voor 'geen diploma' voor, 'daar heb ik niet voor gestudeerd', “Wat zullen mijn collega's wel niet denken.” Dat zijn achterhaalde ideeën in een zich steeds sneller ontwikkelende wereld. Hoe vaak weet de patiënt niet veel meer dan de dokter van zijn ziekte?
Wat me opviel
Wat me het meeste opviel aan de verschillende interviews (meer dan 25) was dat er veel verschillende insteken zijn om anders over geld te denken. Het is beslist niet zo dat iedereen het hele plaatje ziet. De een geeft een goedbedoelde raad die een ander in een eerder interview juist weerlegd heeft. Ik hoop dat de geïnterviewden elkaars interviews beluisteren want dan kunnen ze nog veel van elkaar leren. Het is een hele wereld op zicht, de geldwereld met heel veel vertakkingen en dingen te leren. Maar in de serie krijgen we een heel goed beeld van hoe het geheel (niet) werkt en dat er heel veel door 'het volk' geleerd en veranderd moet worden.
Wat hier mee samenhangt is dat het allemaal heel positieve, slimme, optimistische mensen zijn. Dat zal natuurlijk ook aan de keuze van de geïnterviewden liggen: allemaal blije miljo- of biljonairs. Anderzijds: om een groot bedrijf te runnen heb je een goed verstand, enthousiasme en doorzettingsvermogen nodig. En ook veerkracht. Regelmatig kwamen de verhalen boven van het bedrog door foute zakenpartners, van het risico van investeringen en daardoor verlies van grote bedragen. Wat een zakenman er zelfs toe bracht om alleen nog maar 'gegarandeerde' geldzaken te doen. Hij werd financieel adviseur van grote bedrijven en bespaarde hen vele miljoenen door bijvoorbeeld belastingvermindering, stroomlijnen van verzekeringsportefeuilles en het versneld aflossen van leningen (als ze de rente zelf betalen).
Ook zijn ze vaak wat naïef daardoor. Ze zien of denken alleen aan de positieve kanten van het mens-zijn. Zoals de waard is... Prachtig natuurlijk maar niet helemaal realistisch. Maar zeker niet allemaal. Er zaten heel realistische, door de wol geverfde mensen tussen.
Natuurlijk worden alleen de succesvolle mensen geïnterviewd wat een vertekend beeld geeft van de werkelijkheid. De meeste zakenavonturen falen. De getallen die gegeven worden verschillen maar het zal minimaal 55% of meer zijn. Anderzijds, bleek uit hun geschiedenis, zijn ze allemaal bij nul begonnen en hebben ze heel wat te overwinnen gehad. Vaak hebben ze meerdere zaken gehad waarvan er een aantal failliet gingen. Het zijn gedisciplineerde doorzetters. Dus het heeft wel informatiewaarde en zeker inspiratiewaarde.
Ook een vertekend beeld geeft dat veel van hen op allerlei verschillende manieren met altruïsme bezig waren. Goede doelen, de wereld ten goede willen veranderen. Prachtig maar wat ze zeiden illustreert dat het om een selectief gezelschap ging. Zo zeiden verschillenden dat het de meeste mensen die hen om raad vroegen ging om 'veel geld te verdienen'. Dat vonden ze maar niks.
Heel mooi vond ik het interview met Scott Pricken die speciaal uit Zuid-Afrika kwam overvliegen en die iedereen, dus 7+ miljard mensen, via hun smartphone toegang wil geven tot de huizenmarkt (investeren in projecten). Dat kan met de blockchain (bitcoin). Op dit moment heeft hij het zonder blockchain al zover dat het met 1.000 dollar al kan. Minder kan niet door regelgeving maar met de blockchain valt dat weg. Dan wil hij naar 1 dollar. Iemand zei hem een keer: “Met 1 dollar verander je het leven van een arme sukkel niet.” Waarop hij antwoordde: “Met 1 dollar investeren verander je de denkgewoonten van iemand en dat kan zijn lot veranderen.”
Wat me ook sterk opviel was dat het allemaal mannen waren. Daar kwam geen verklaring voor. Er zit één vrouw bij maar die zit in de bonus interviews als je de serie koopt. Wat ik zag waren zo'n 25 mannen.
Wat pijnlijke uitspraken:
“Communisme blijkt gecentraliseerd regeren. Kapitalisme blijkt gecentraliseerd bankieren.”
“De Ultrarijken controleren de banken. De banken controleren de regeringen.”
'Waarom betalen de ultra rijken geen belasting? Omdat zij de belastingwetten maken!”
[Ik moet denken aan een geweldige song(tekst): “We keep spending most our lives living in a gansta's paradise.”]
“Belasting maakt het opbouwen van kapitaal bijna onmogelijk.”
“Belasting wordt ook gebruikt om de mensen te manipuleren/sturen.” (Daarom is investeren in vastgoed voor de belasting aftrekbaar, om meer woningen te creëren.)
“Er zijn veel aftrekmogelijkheden in het belastingsysteem die de meeste mensen en veel professionals niet eens kennen. Die gebruiken wij.”
“Als je rijk wilt worden moet je kijken wat de rijken doen, lezen wat zij lezen.”
“Spaarders zijn verliezers.”
“Het is een ingebouwde slavernij.”
“De westerse economie is een schuld-economie.”
“We worden al geboren met een schuld, namelijk de schuld die zowat elke regering heeft en die via belastingen wordt geïnd'”
“Minder dan 1% van de mensen van 65 gaat rijk met pensioen. 4% zijn zelfstandig. Maar 95% zijn afhankelijk van de regering (bij ons AOW) wat een achteruitgang van zo'n 25% is. Of ze zijn blut of dood.”
En wat positieve uitspraken:
“Voor ik geld begreep was geld mijn meester, nu ben ik meester over mijn geld.”
“Er zijn twee soorten zakenmensen: materialisten en idealisten. En de idealisten verdienen meer!”
“Kapitalisme is het enige waardesysteem in de wereld waar we betaald worden voor de waarde die we de wereld bieden.”
“Echte rijkdom is wat je over hebt als je alles bent kwijtgeraakt.” (namelijk hoe begin je opnieuw)
“Belangrijk is elke dag even met je visie voor de toekomst bezig te zijn (dagboek, tekeningen, vision board).”
“Voldoening in het leven komt van het helpen van andere mensen en dat doe je met een product waar mensen graag voor betalen. Dat is de morele en zelfs spirituele kant van kapitalisme.”
“Je hebt een monopolie op jezelf zijn. Je bent de beste in het zijn van jezelf. Dus wees jezelf en geef jezelf in je product of dienst. Hou ervan of stop ermee (Love it or leave it).”
“Het is niet 'hoe kan ik hier geld mee verdienen' maar 'hoe kan ik meer waarde voor anderen scheppen'.”
“Vraag jezelf af: aan wie kan ik mijn dienst aanbieden. Zoek de juiste doelgroep. Verander eventueel de persoon die je benadert.”
“Als je geld achterna loopt dan loopt het weg. Als je helpt dan komt het naar je toe.”
“Investeer in jezelf. Leer mensen kennen, leer dingen die je leuk vindt en biedt die aan op de markt.”
“Investeer in mensen. Het is altijd 'wie' maakt je gelukkig, niet 'wat' maakt je gelukkig.”
“Er is een trend in de VS om de rijken armer te maken. Maar beter is het de armen rijker te maken. Dat kan tegenwoordig steeds beter door een combinatie van informatie en techniek en in de toekomst de blockchain.”
Wijze raad
Er zat natuurlijk veel wijze raad in de interviews. Vaak erg gekleurd door de persoonlijk 'reis' van de geïnterviewde. De een heeft er vreselijk hard voor gewerkt, zich veel dingen ontzegd en de andere had 'geluk' en deed niets liever. Dus de een zegt: 'Leer zoveel mogelijk en werk hard' en de ander zegt: 'Volg je passie en zorg voor een goede balans in je leven'. Die eerste zegt dan ook: “Succes betekent jezelf opofferen, maar dat willen anderen niet horen. Die willen alleen het succesverhaal.” Ware woorden.
Dat 'alles erover leren' kwam vaak terug. En daar bedoelden ze dus niet school mee. “Leaders are readers” heet dat zo mooi.
Wat ook vaak terugkwam was dat de betreffende ondernemer ' de beste ter wereld' wilde zijn in wat hij deed. Met als raad: “Leg de lat zo hoog mogelijk zodat je hoger uitkomt dan je anders had gedaan.”
Een belangrijke raad kwam uit de observatie dat kinderen die via hun rijke ouders veel geld krijgen of erven, onprettige mensen worden. “Zorg dat je rijk leeft en arm sterft zodat je kinderen zelf hun lessen leren en niet hun hele leven hun handje blijven ophouden.” (met arm sterven bedoelde hij: geef het weg aan voor jou goede doelen)
Andere wijze woorden: “De meeste mensen leven een leven dat bepaald wordt door hoe andere mensen denken dat het moet.”
“Het leven is simpel: Weet wat je wil en ga ervoor. Maar dat is anderzijds beide heel moeilijk.”
“Makkelijke beslissingen geven je een mislukt leven en moeilijke beslissingen geven je een bevredigend leven.”
Een mooie observatie is die van “De reis van de Held.” Iedere ondernemer maar ook ieder mens gaat als volgt door allerlei reizen heen. 1. De uitdaging en het begin. 2. De beproevingen. 3. Het succes. 4. Het delen van de rijkdom (geven, onderwijzen). 5. De terugkeer naar de basis ('en ze leefden nog lang en gelukkig') of het nieuwe begin.
Mooi vond ik ook de vergelijking van geld met tijd. “Geld is geen doel op zich, het is een hulpbron, net als tijd. Tijd heb je nodig maar het maakt niet gelukkig. Het gaat erom wat je er mee doet.”
De praktijk
Ryan Leveque schreef twee geweldige boeken voor mensen die 'iets willen beginnen'. 'Ask' (vraag) was zijn eerste boek waarin hij laat zien dat als je maar durft te vragen je vaker dan je denkt krijgt wat je wilt. Ondernemers durven vaak veel meer te vragen van anderen maar ook van zichzelf.
Maar ik wil iets uit het tweede boek “Choose” vertellen namelijk waar je op moet letten als je een weg kiest.
- Je moet zorgen dat het een product is dat langere tijd mee gaat (dus geen 'trend').
- Mensen moeten er enthousiast voor zijn/worden
- Het moet een urgent probleem zijn wat je oplost. Iets wat ze snel willen hebben.
- Als het kan moet het iets zijn waar je later weer vraag naar krijgt, je wordt adviseur of expert om op terug te vallen.
- Je moet je richten op mensen die het ook kunnen betalen en willen betalen.
Ander goed advies: Zoek op 'Google trends' naar welke sleutelwoorden (producten dus) op dit moment veel gezocht worden. Haal daar een uit die jou ligt. Op dit moment is de beste markt de opleiding/informatie markt. Er gaan biljoenen in om. Mensen een kunde leren: haar knippen, kat verzorgen, dwarsfluit spelen, minder belasting betalen, enz. Doe dat zoveel mogelijk via internet om veel mensen te kunnen bereiken. Met een boek bereik je hoogstens een paar duizend mensen maar met een digitaal boek veel meer. Hetzelfde geldt voor een YouTube filmpje.
Waar je ook mee begint, als je geld verdient en je investeert het, zorg dan voor:
--- Rente op rente, dus laat je geld geld verdienen. Dus dat is niet door het in een oude sok te stoppen of gewoon op de bank te laten staan.
--- Betaal zo weinig mogelijk belasting.
--- Laat anderen jouw leningen betalen (vastgoed kopen bijv.).
--- Zorg dat je altijd makkelijk bij (een deel van) je geld kunt om te kunnen profiteren van een goede deal. (“Cash is King”).
Nieuwe technologieën betekent nieuwe manieren
Het internet en de nieuwe technologieën maken zaken doen makkelijker dan ooit. Wat voorbeelden van makkelijk zaken doen in deze tijd.
- Huur een huis en verhuur het (deels) via Airbnb.
- Kies een product waarvan je (na onderzoek) denkt dat het kan verkopen en zet het op Amazon. Doe het beter, goedkoper of opvallender (met de juiste zoekterm in de naam). Je kunt het rechtstreeks van de fabriek met jouw naam erop naar Amazon laten sturen en het product zelf zelfs nooit in handen hebben! (In Nederland wellicht via Bol.com).
- Koop een zaak die niet meer rendabel en te koop is (er zijn er steeds meer) en maak die rendabel door te upgraden naar digitaal.
Wil je meer geld verdienen dan een baan (of meer banen) je kunnen opleveren dan is de enige manier om een zaak te beginnen. Eventueel naast je baan. Dat kan super makkelijk via internet. Je moet daarvoor een vaardigheid of product hebben waar mensen voor willen betalen, dat een probleem voor hen oplost. Je kunt dat onderzoeken door te bloggen, vloggen of via berichten op de sociale media. Ook kun je via crowdfunding kijken waar mensen bereid zijn geld voor te betalen. Je probeert wat dingen die je goed liggen of die je goed kan en kijkt wat het resultaat is. Reageren mensen dan is het goed om daarmee verder te gaan, daarop te variëren. Blog je dan maak je eens een filmpje of andersom. Vervolgens ga je gericht adverteren. Je bouwt zo een publiek op en bij 1.000 mensen kun je aan een zaakje gaan denken, geld vragen voor een product of dienst dus.
Een andere manier om iets goedkoop uit te proberen is om een aantal uren (10-15 per week minimaal) mee te doen met direct marketing. Je verkoopt een product dat je goed ligt en wil promoten en je bouwt een klantenkring op. Vervolgens bouw je een team op van mensen die 'onder jou' het zelfde gaan doen, je krijgt dan een klein percentage van wat zij verkopen. Dat heeft een slechte naam door vele rotte appels in de 80er en 90er jaren maar tegenwoordig zijn er prima firma's op de markt waar je zo zonder veel investering kunt instappen en wat bijverdienen. Het voorbeeld in de film was Doterra die met essentiële oliën werkt.
Investeren
Waarin je moet investeren is voor iedereen verschillend. Het hangt af van je leeftijd (wanneer wil je 'oogsten') van je familieomstandigheden, van je kapitaal, van je voorkeuren en je idealen.
Als je niet van het 'alles opmaken' type bent en wilt 'sparen voor later' dan moet je elke maand een bedrag apart nemen (10% van je maandinkomen wordt genoemd als een goede richtlijn) en dat omzetten in een investering die op den duur geld oplevert. Gaat dat niet dan moet je of zuiniger gaan leven of een extra baan of extra zaakje overwegen. Waarin investeren?
Goud, Zilver, vastgoed, crypto's (bitcoin, op dit moment veelbelovend), kunst of aandelen. Bij aandelen moet je op dit moment heel goed uitkijken. Het beste koop je aandelen van een zaak/product dat je zelf koopt of steunt en waar je veel van af weet. Als jij enthousiast bent over hun product dan is de kans groot dat anderen dat ook zijn en voorlopig blijven. En dan voor de langere termijn. Probleem met de huidige aandelenmarkt is dat hij waarschijnlijk grote schommelingen gaat laten zien en wellicht zelfs helemaal instorten (over een paar jaar?). Een richtlijn is 1% van je investering per maand te 'oogsten'.
Samenvatting
De serie bevat een schat aan informatie over hoe je op dit moment 1. Geld kunt verdienen (zaak openen) 2. Het niet kwijt raakt (aan belastingen, inflatie, rood staan) 3. Het kunt laten groeien (investeren). Oftewel wat moet je nu doen om niet voortdurend armer te worden maar juist rijker en goed met je geld om te gaan?
Anderzijds is duidelijk dat het financiële systeem op de schop moet en wat dat betreft zullen we gewoon een aantal klappen, een instorting in etappes moeten afwachten. Maar niet alleen passief. Een aantal geïnterviewden noemde het duidelijk: we laten het ook gebeuren. We steken ons in de schulden, we informeren ons niet, we klagen steen en been maar doen te weinig om daar bovenuit te komen. 'Het systeem' kan alleen misbruik van ons maken omdat de grote meerderheid van de mensen zich als schapen door de wolf laat leiden. De kleine minderheid die dat ziet kan het daarom niet veranderen en kan er alleen gebruik of misbruik van maken zoals zakenmensen.
Wat voor het oude systeem in de plaats gaat komen is deels heel duidelijk: blockchain oftewel crypto's oftewel bitcoin en zijn kornuiten. Vier geïnterviewden hadden het voornamelijk daarover en veel anderen noemden het terzijde als 'de toekomst'. Het model van 'schaarste' moet op de schop. Er is genoeg voor iedereen. We moeten naar 'overvloed'.
Wat vind ik ervan?
Ik bleef de indruk houden dat ze allemaal 'iets' missen. Het zijn allemaal mensen die 'het kapitalisme' het beste systeem ter wereld vinden en als het goed wordt gedaan, dus zonder hebzucht en bedrog, dat we dan een betere wereld krijgen. Dat kan wel zo zijn maar op dit moment kun je dat niet zeggen. De praktijk ondersteunt dat niet. 42 miljoen Amerikanen leven op voedselbonnen. En de westerse welvaart gaat ten koste van de derde wereld en onze moeder aarde. Verder zijn er genoeg problemen op de wereld die schreeuwen om een oplossing. Vervuiling, klimaat, armoede. Gaan we dat allemaal zomaar met kapitalisme oplossen? Ik zeg niet dat het niet kan maar het is wat vroeg voor zo'n optimisme vind ik. Allemaal steeds meer welvaart, zoals ze zeggen levert met het huidige bewustzijn van de mens, steeds meer van die vervuiling en problemen op. Ik heb zelf de indruk dat we meer aan bewustzijnsverandering moeten denken en die kan het snelste op gang gebracht worden met een herstel van onze natuurlijke instincten. En.... het wordt eentonig, daar heb ik een boek over geschreven. Voor de liefhebber: email me en ik stuur het je gratis toe.
Met kapitalisme, met of zonder openheid, roei je de hebzucht, de depressies, de ziektes niet uit. En uit ervaring en ik dacht ook onderzoek blijkt dat de meeste mensen het niet 'uit idealisme' doen maar 'We're only in it for the money'. Als ze dat eenmaal hebben kan het inzicht natuurlijk wel komen maar hoe lang duurt dat?
Is het iets voor mij?
Vaak dacht ik: had ik dit maar 40 jaar geleden geweten. Nu heb ik niet veel zin meer om nog een zaak op te bouwen. Niet alleen vanwege mijn leeftijd (en AOW) maar ook vanwege vele slechte ervaringen met mensen en hoe die met mijn (!) geld omgingen. Het is niet allemaal rozengeur en maneschijn en je moet vaak sterk in je schoenen staan om de ellende te overwinnen. Desondanks beschouw ik de serie als waardevol voor mij omdat ik een veel betere kijk heb gekregen op 'hoe het werkt' en bij een eventuele investering of 'kans' veel beter weet wat me te doen staat. Ik blijf optimistisch, haha.